Το Σεπτέμβριο του 2017 τίθεται σε εφαρμογή η συμφωνία της ισπανικής εταιρείας πετρελαιοειδών Repsol και της ελληνικής Energean oil & gas και αρχίζουν να υλοποιούν έρευνες για εξόρυξη υδρογονανθράκων στο παραχωρημένο από το 2014 “οικόπεδο” των Ιωαννίνων, εξέλιξη που εγείρει σημαντικές κοινωνικές αντιδράσεις. Στην περίοδο του covid η Repsol αποσύρεται από το project και στρέφεται προς την “πράσινη” ενέργεια. Ως αποτέλεσμα, αφήνει ως μοναδικό παίκτη την Energean, η οποία παγώνει τα εξορυκτικά της πλάνα. Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας από τον Φεβρουάριο του 2022, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών των ορυκτών καυσίμων, επαναφέρει το ζήτημα των εξορύξεων ως λύση για την υποτιθέμενη ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας.

Στο διάστημα που οι εξορύξεις στην Ήπειρο έχουν μπει στο συρτάρι, η Energean απλώνει τα πλοκάμια της στην ανατολική Μεσόγειο. Συγκεκριμένα, το 2016 της παραχωρείται το 100% των θαλάσσιων κοιτασμάτων στο πεδίο Tanin, το τρίτο μεγαλύτερο πεδίο του Ισραήλ 120 χλμ. μακριά από την ακτή, και στο πεδίο Karish. Από το 2020 διεκδικεί το Karish και ο Λίβανος ως κομμάτι της δικής του ΑΟΖ. Όταν “λύνεται” το ζήτημα τον Οκτώβρη του 2022, αρχίζει η εξόρυξη αερίου και πετρελαίου. Το πλοίο εξόρυξης στο Karish παραγγέλνεται το 2018 από την Cosco. Το πρώτο εξάμηνο του 2023, με τον τριπλασιασμό της παραγωγής σε αυτό το κοίτασμα, η εταιρεία αυξάνει τα κέρδη της κατά 73%. Παράλληλα, το 2019 η Energean ανακοινώνει την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος, του Karish North, με την παραγωγή να αναμένεται να ξεκινήσει εντός του 2023. Καθώς το σύνολο της παραγωγής της περνάει με υποθαλάσσιους αγωγούς στο εσωτερικό σύστημα διανομής του Ισραήλ, η Energean αναδεικνύεται σε σημαντικό παράγοντα για την ενεργειακή του σταθερότητα, συμβάλλοντας στη δυνατότητα να χειρίζεται το Παλαιστινιακό χωρίς να εξαρτάται ενεργειακά από τα δυνάμει εχθρικά αραβικά κράτη. Να σημειωθεί ότι ενώ η εταιρεία ακμάζει και επεκτείνεται, λαμβάνει την περίοδο του Covid επιχορήγηση ύψους 100 εκατ. ευρώ από το ελληνικό κράτος για να συνεχιστεί η εξόρυξη στον Πρίνο που διεξάγει η ίδια.

Οι επιχειρήσεις της Energean στο Ισραήλ ενισχύονται από την αλλαγή πλεύσης στις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ. Η Ελλάδα, που το 1982 φυγαδεύει τον παλαιστίνιο ηγέτη Yasser Arafat με πλοίο στην Αθήνα, καταλήγει τον Οκτώβρη του 2023 στις δηλώσεις Μητσοτάκη στο Τελ Αβίβ, σύμφωνα με τις οποίες έρχεται “όχι απλός ως σύμμαχος αλλά ως πραγματικός φίλος”. Το 2011, με την ανακάλυψη του κοιτάσματος Λεβιάθαν στη θάλασσα του Ισραήλ, γίνονται οι πρώτες συζητήσεις για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed που υποτίθεται πως θα μεταφέρει κοιτάσματα από την ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου στην Ευρώπη. Από το 2017 αρχίζουν συζητήσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Λίγο πριν την έναρξη του πολέμου στην Παλαιστίνη, ο ελληνικός ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) αναλαμβάνει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης που θα μεταφέρει στο Ισραήλ την υποτιθέμενη “πράσινη” ενέργεια που παράγεται εδώ, καταστρέφοντας τις βουνοκορφές και τις πλαγιές μας.

Τι σχέση έχουν, όμως, όλα αυτά με τον πόλεμο στην Παλαιστίνη; Η Energean, για τη φύλαξη των εξορύξεών της στο Ισραήλ, υπογράφει 20ετές συμβόλαιο ύψους 15 εκατ. δολαρίων με την ισραηλινή βιομηχανία όπλων και συστημάτων ελέγχου Elbit Systems. Η Elbit Systems παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των οπλικών συστημάτων που από τις 7 Οκτώβρη σκοτώνουν Παλαιστίνιους στη λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη. Η Elbit Systems έχει υπογράψει συμβόλαια για την ανάπτυξη συστημάτων ελέγχου στο τείχος μεταξύ Μεξικού και ΗΠΑ, χρηματοδοτώντας την προεκλογική εκστρατεία γερουσιαστών που προωθούν συστηματικά ρατσιστικές νομοθετικές ρυθμίσεις. Για να πάρει το έργο, η Elbit Systems διαφημιζόταν ότι έχει “πάνω από 10ετή εμπειρία στη φύλαξη των πιο απαιτητικών συνόρων στον κόσμο”, αυτών της Παλαιστίνης. Η οπλοπαραγωγός Elbit Systems αναδεικνύεται ως κομβική στις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ: Το 2021 υπογράφει με απευθείας ανάθεση συμφωνία για την κατασκευή του Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης Πιλότων στην Καλαμάτα, έργο που θα στοιχίσει 1,2 δις ευρώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενα τοπικού βουλευτή της ΝΔ, το έργο καθιστά την Καλαμάτα “παγκόσμιο κέντρο της αμυντικής βιομηχανίας”. Φέτος η Ελλάδα αγόρασε από την Elbit Systems 500 πυραύλους μικρού βεληνεκούς. Στον φετινό εορτασμό της 25ης Μαρτίου στην ελληνική πρεσβεία του Ισραήλ φιγουράριζαν ως χορηγοί οι ισραηλινές οπλοβιομηχανίες Elbit Systems και Rafael, καθώς και η εξορυκτική Energean.

Οι πολεμοχαρείς διαθέσεις του ελληνικού κράτους καθίστανται σαφείς από τις πρόσφατες εξελίξεις. Η ελληνική κυβέρνηση ανανεώνει την αμυντική συμφωνία με την Κύπρο και το Ισραήλ λίγο πριν την έναρξη του πολέμου. Δυο φρεγάτες ενισχύουν τη δύναμη του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Στο ψήφισμα του ΟΗΕ για εκεχειρία η Ελλάδα απέχει. Το ελληνικό κράτος και η Energean λερώνουν τα χέρια τους με αίμα στηρίζοντας το Ισραήλ στα γεωπολιτικά παιχνίδια εξουσίας και στην ενίσχυση της ενεργειακής, οικονομικής και στρατιωτικής του θέσης. Παράλληλα, η εταιρεία γεμίζει τις τσέπες της από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στο Ισραήλ, για να μπορεί να κάνει πλέον μόνη τις εξορύξεις στην Ήπειρο.

Το αντιεξορυκτικό κίνημα είναι εξορισμού αντιπολεμικό, καθώς οποιοσδήποτε πόλεμος συνδέεται άρρηκτα με την ενέργεια. Οι “μεγάλες ιδέες” χαρτογραφούνται με σκοπό την υπεράσπιση των συμφερόντων του κεφαλαίου, λαδώνοντας με αίμα την πολεμική μηχανή. Με μάσκα τις θρησκείες και τα έθνη, οι ανταγωνισμοί για την κατοχή και τη διαχείριση του ενεργειακού πλούτου σπέρνει πολέμους και θερίζει ενεργειακούς πόρους, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προορίζονται για τη βιομηχανία του πολέμου. Οι πιο πολλοί πρόσφυγες και προσφύγισσες προέρχονται από χώρες με διακρατικούς ανταγωνισμούς, πυροδοτημένους από συμφέροντα ενεργειακής κατοχής και εκμετάλλευσης. Πόσο μακριά άραγε είμαστε από το να γίνουμε εσωτερικοί ή εξωτερικοί πρόσφυγες, αν προχωρήσουν οι εξορύξεις και στη δική μας γειτονιά;