1

H σημασία του έργου του Γιώργου Κολέμπα για τα κινήματα: Εισήγηση του Κώστα Λεγάκη

Κώστας Λεγάκης (Εκδόσεις των Συναδέλφων),

Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας 8/7/2023

Ο Γιώργος υπήρξε μία από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις ανθρώπων που ζούσε σύμφωνα με τις ιδέες που κήρυττε. Επιδραστικός όσο λίγοι αλλά όχι εκκωφαντικός, έδωσε με τις ιδέες του και τη δράση του έμπνευση σε ουκ έστιν αριθμός εγχειρήματα και ανθρώπους. Ο Γιώργος ήταν ένας άνθρωπος που είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τη φύση. Σχέση που, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν η φυσιολογική σχέση που θα έπρεπε να έχουν οι άνθρωποι με τη φύση, όμως υπό τις συνθήκες του ύστερου καπιταλισμού κάτι τέτοιο δεν είναι πλέον καθόλου αυτονόητο.

Ο Γιώργος ήταν οικολόγος – όχι με τη «χαζοχαρούμενη» έννοια του οικολόγου που νοιάζεται μόνο για τα χάρτινα καλαμάκια στον καφέ ή για την ανακύκλωση. Η οικολογία του πήγαινε χέρι χέρι με την κοινωνική απελευθέρωση, με τον μετασχηματισμό της κοινωνίας σε μια διαφορετικού τύπου, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Μια κοινωνία που θα στηρίζεται στους τρεις μεγάλους πυλώνες: Αποανάπτυξη/τοπικοποίηση – Συνεργατική και Αλληλέγγυα Οικονομία – Άμεση Δημοκρατία. Τρεις πυλώνες όπου δεν μπορεί να τους δει κανείς ξέχωρα τον ένα από τον άλλο γιατί αποτελούν μια ολότητα και όχι σπαράγματα εναλλακτισμού μέσα στο υπάρχον σύστημα.

Εμείς, ως Εκδόσεις των Συναδέλφων, ως ένα συνεργατικό, αυτοδιαχειριζόμενο εγχείρημα, αλλά και πολλά παρόμοια εγχειρήματα χρωστάμε πολλά στον Γιώργο. Όχι μόνο για τις ιδέες του που μας ενέπνευσαν αλλά και για την ίδια τη φυσική παρουσία του. Δεν υπήρξε φορά που ήρθε στην Αθήνα και δεν πέρασε από τις Εκδόσεις, να ρωτήσει, να μάθει, να ενημερωθεί. Ή από το αδελφό εγχείρημα του Συν Άλλοις, στο οποίο πήγαινε και παρακολουθούσε τις συνελεύσεις του – περισσότερο για να μάθει παρά για να πει. Γιατί ο Γιώργος καταλάβαινε αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να κατανοήσουν: ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια οικολογική, αυτόνομη κοινωνία χωρίς τον συνεργατισμό. Οικολογία με ιδιώτες ή με σχεδιασμό τύπου «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν γίνεται. Γιατί όλη η ουσία αυτής της άλλου τύπου κοινωνίας βρίσκεται στο μικρό μέγεθος, στο συλλογικό, στο τοπικό. Εκεί λαμβάνονται οι πιο κρίσιμες και σπουδαίες αποφάσεις.

Αυτό προσπάθησε να διατυπώσει και στα βιβλία που έγραψε· είτε μόνος (Ο σύγχρονος κοινοτισμός· Τοπικοποίηση· Επιστροφή προς τα… μπρος!) είτε με άλλους: Με τον Βασίλη Γιόκαρη το σπουδαίο βιβλίο Κοινωνικοποίηση. Η διέξοδος από τις συμπληγάδες του κρατισμού και της ιδιωτικοποίησης, ένα βιβλίο που έβαζε το ζήτημα των ενεργειακών κοινοτήτων σε ανύποπτο χρόνο, ήδη από το 2012, ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα που μιλάμε. Αλλά και με τον στενό του φίλο και συνοδοιπόρο Γιάννη Μπίλλα, με τον οποίο συνέγραψαν τον Ανθρωπολογικό τύπο της αποανάπτυξης/τοπικοποίησης και την Κοινότητα των κοινοτήτων.

Εμείς, λοιπόν, είμαστε περήφανες και περήφανοι που είμαστε ο κύριος εκδοτικός οίκος του Γιώργου Κολέμπα, που μας εμπιστεύθηκε όταν ακόμα ήμασταν ως εγχείρημα στα σπάργανα. Νομίζω ότι δεν τον απογοητεύσαμε. Τα βιβλία του θα παραμείνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων για πολλά χρόνια ακόμα, για να συνεχίσουν, με τις ιδέες και τις προτάσεις τους (που δεν ξεθωριάζουν με την πάροδο του χρόνου), να εμπνέουν κάθε άνθρωπο που θέλει να αλλάξει τον κόσμο.

Γιατί ο Γιώργος δεν έγραφε βιβλία για την ακαδημία – έγραφε βιβλία για τα κινήματα.




Εκδήλωση στην μνήμη του Γιώργου Κολέμπα (Θεσσαλονίκη)

Στις 20  Ιουνίου στις 19:00 στο πάρκο στο Αγ. Βενιζέλου ανοίγουμε το  12ο Ελευθεριακό φεστιβάλ βιβλίου Θεσσαλονίκης  με μία εκδήλωση μνήμης στον Γιώργο Κολέμπα και αποτίμησης του έργου του.

Η ζωή και η σκέψη του Γιώργου έχουν ένα σπάνιο δεσμό συνοχής για την εποχή μας. Εκεί που γύρω μας είναι όλα κομματιασμένα αποσπασματικά και εξατομικευμένα, το πρόταγμα του Γιώργου έργω-λόγω είναι πρόταση συνεκτική και ταυτόχρονα ανοιχτή για το ξεπέρασμα του κυρίαρχου μοντέλου της οικονομίας και της οργάνωσης της ζωής. Είναι το ξεπέρασμα του οικονομισμού και της ιδεολογίας της απεριόριστης ανάπτυξης που τον παράγει και τον στηρίζει για να αναπαραχθεί και η ίδια ως ερμηνευτικό εργαλείο της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο Γιώργος δεν στάθηκε μόνον εκεί. Είδε στις αυτόνομες, αξιοβίωτες και οριζόντια αναπτυγμένες κοινότητες την εναλλακτική απέναντι στον κρατικό συγκεντρωτισμό και στον γιγαντισμό των σύγχρονων πόλεων που δεν έχουν μόνο πολλά και πολλαπλά μέγα-προβλήματα σπαταλώντας ενέργεια , πόρους και εν τέλει τους ίδιους τους πολίτες, αλλά επιπλέον τα παράγουν πολλαπλασιάζοντας την κοινωνική ασφυξία σ’αυτόν τον φαύλο κύκλο των αδηφάγων ψευδοαναγκών .

Αυτή η εναλλακτική των αυτόνομων κοινοτήτων για τον Γιώργο εδαφικοποιείται μέσα από την τοπικοποίηση οργανωμένη πάνω στα θεμέλια της άμεσης Δημοκρατίας χωρίς αφεντικά και χωρίς την εξουσία των ειδικών.

Οι κοινότητες των κοινοτήτων για τον Γιώργο είναι μοίρασμα και όχι ιδιοποίηση , είναι συνεργασία και αμοιβαία αλληλοβοήθεια και όχι περιχαράκωση και περίφραξη . Μέσα σε αυτές τις κοινότητες διείδε  τον νέο ανθρωπολογικό τύπο που τις παράγει και των παράγουν τον νέο ανθρωπολογικό τύπο που τις παράγει και τον παράγουν ως αυτόνομο και αυτεξούσιο άτομο. Μέσα στην συνέργεια της συλλογικής ζωής   βρίσκει το νόημα του , έχοντας πλήρη επίγνωση πως έξω από αυτήν δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ως αυτόνομο ούτε ως αυτεξούσιο άτομο